Pozyskane_fundusze

Witam Państwa w audycji Co w trawie pisze. W naszej audycji będziemy chcieli w ciągu tych kilkunastu, zaraz dwóch minut odpowiedzieć na to właśnie pytanie. Co w trawie pisze w gminie Nowograd. Naszym i Państwa gościem jest dzisiaj zastępca popiszcza Nowogradu Bogdan Jaroszewicz, którego witamy serdecznie. Dzień dobry Panie podmieszczonu. Dzień dobry Panie redaktorze. Witam serdecznie naszych radiosłuchaczy. No i zapytujemy naszego gościa, co w trawie pisze w gminie Nowograd, a dokładnie w kwestii pozyskiwania funduszy zewnętrznych na inwestycje gminne. Panie podmieszczu, a z perspektywy doświadczonego samorządowca, jak Pan uważa, co jest sukcesem, a co porastą dla gmin, jeżeli chodzi o wejście Polski do Unii Europejskiej w kwestii właśnie tych funduszy zewnętrznych, nie tylko? No tutaj trzeba się odnieść przede wszystkim do okresu, kiedy Polska wchodziła do Unii Europejskiej, a wchodziła w końcówce programowania, które kończyło się w 2006 roku. Weszliśmy do Unii w 2004 roku, powstały pierwsze programy operacyjne krajowe, jak i programy regionalne i to były małe kwoty na finansowanie. I już od 2007 roku jesteśmy takim pełnoprawnym beneficjentem korzystania ze środków unijnych, które są przepisane konkretnym krajem członkowskim. Przy użyciu odpowiedniego algorytmu, oczywiście nr 2 na głowę mieszkańca jest przeliczana oczywiście kwota, w jakim regionie te środki finansowe będą dystrybuowane, mówię tu oczywiście o programach typowo regionalnych. Całkiem odmienną kwestią jest pozyskiwanie środków bezpośrednio już w ministerstwach, które dysponują pulą środków, jak chociażby na rozbudowę oczyszczalni ścieki. O ścieku przepraszam, czy rozbudowę dróg, czy rozbudowę jakiejkolwiek innej infrastruktury. Co się udało, myślę, pozyskać przez te kilka lat spędzonych przez Polskie Gminy Wehrmachtowejskiej? Myślę, że wiele. Tego na co dzień już nie zauważamy, bo się przyzwyczailiśmy do tego, że mamy to po prostu na wyciągnięcie ręki. Wspomnę tutaj chociażby o infrastrukturze drogowej, która się zmieniła. Ślad za tym szły oczywiście zmiany też układów komunikacyjnych, czyli budowa nowych chodników, sygnalizacji, wymiana chociażby instalacji gazowych, czy instalacji energetycznych, modernizacja obiektów, które są na terenie gminy, jak chociażby obiekty oświatowe, czy też budowanie jakichkolwiek obiektów związanych zarówno z infrastrukturą sportową, jak i infrastrukturą kulturalną. Nie wszystkie inwestycje, o których wspominam były już zrealizowane w gminie, ale są ku temu dobre przesłanki, które były w końcu wykonane, pomimo wcześniejszych deklaracji włodarza miasta, dlatego, że jesteśmy w nowej perspektywie unijnej, jesteśmy przygotowani do modernizacji i przebudowy Placu Wolności, przygotowujemy się do przebudowy Nowogardzkiego Domu Kultury, przebudowa biblioteki trwa. I tutaj trzeba też powiedzieć, jak Pan zostawił tak pytanie, co mamy dzięki Unii Europejskiej, no przede wszystkim mamy kumulację środków finansowych na wykonywanie tych zadań na rzecz mieszkańców, czyli jest pula pieniądza, która bezpośrednio płynie do nas z Brukseli od wszystkich podatników Unii Europejskiej, jak też dysponujemy tą swoją krajową pulą, dzięki której możemy zrealizować więcej. Gmina Nowogard czerpie chociażby poprzez to, że ma, jeśli mówimy o układzie komunikacyjnym, zmodernizowaną linię kolejową, tak jeśli tutaj mówimy. Mamy nowy tabor zakupiony przez marszałka, który dowozi mieszkańców do Nowogardu, jaki potrafi przewieźć w każdy inny zakątek kraju, a z docelowych innych większych stacji tam, gdzie mieszkaniec chce po prostu dotrzeć. Więc myślę, że tych aspektów mówiących o tym, że w Unii Europejskiej zyskaliśmy, jest naprawdę wiele, jeśli chodzi o odfinansowanie zadań. Natomiast odpowiadając na pytanie, jakie są negatywne skutki bądź czego tak naprawdę nie ma, to mi się wydaje, że jeszcze większego strumienia pieniądza, ale przeliczenia na głowę mieszkańca niestety nie uda nam się ominąć. To są sztywne zasady wprowadzone przez wspólnotę europejską i obowiązują do tej pory. Myślę, że to jest bardzo sprawiedliwy algorytm cielenia tych środków finansowych po prostu na mieszkańców. Patrząc z tej perspektywy, czy warto starać się o środki z funduszy? Jeżeli tak, to dlaczego? Powiedzmy, to jak naprawdę daje, to pozyskujemy fundusze. Czy to znaczy, że nie musimy korzystać w własnych pieniędzach? Oczywiście, że warto. Każdy włodarz, a nie jest wyjątkiem również włodarz Nowogardu, pan burmistrz Robert Czapla, chce realizować przede wszystkim ustawowe zadania przypisane do nadzoru i do wykonywania przez burmistrza. Takie pozyskiwanie środków finansowych daje tę gwarancję, że budżet, którym dysponuje gmina, przepraszam za to określenie, może troszeczkę odetnąć finansowo i realizować inne zadania, które są niezbędne w gminie. Tutaj jednoznacznie nie da się odpowiedzieć na to pytanie, jakie są ostateczne zyski, bo można podać globalną kwotę, jaką udaje się pozyskać, a w przypadku Nowogardu to na przestrzeni wielu lat, jak burmistrz Robert Czapla pełni swoją funkcję, udało się pozyskać ponad 42 miliony złotych, to trzeba pamiętać, że do tego wchodzi też wkład własny i w każdym programie, który realizujemy, trzeba przyjąć różne wskaźniki dofinansowania. Nieraz jest to 85%, nieraz 50% dofinansowania, nieraz 75%, a brakująca ilość procentowa do 100% jest wkładem własnym gminy. I to wpływa na tę korzyść dla mieszkańców, jak i dla włodarza, który dalekosiężnie planuje strategię rozwoju swojej najmniejszej ojczyzny, wykonanie zadań w jak największej ilości. Ale też zadanie, jak mówią, z głową, bo jedna z gmin niedaleko Nowogardu, leżąca nad morzem, Rewal, która według wszelkich statystyk była jedną z najbogatszych gmin w Polsce, jednak dzięki funduszom wybudowała wiele ośrodków, wiele rzeczy, basen i inne budynki użyte w transie publicznej, ale też zapędzili się w ogromny dług, bo to jest tak, jak czasami z wygraną trotolotka. Można wygrać milion, nakupować samochód, nakupować dom, ale jeżeli się nie weźmie pod uwagę, że trzeba to później utrzymać i włożyć na to pieniądze, to można, jak to mówią, wysadzić jeźdźca z siodła. To też nie jest bezpieczeństwo siodła gminne, to trzeba jednak z głową przemyśleć, co inwestować, żeby później nie mieć problemu. Tak, to prawda, ale tutaj nie jest żadną tajemniczą, żeby osiągać sukcesy, burmistrz musi dobrać sobie odpowiedni zespół, którym umiejętnie zarządza, zespół, który sprawnie potrafi pozyskać te środki finansowe, a pamiętajmy, że pozyskanie środków finansowych to jest dopiero połowa sukcesu, bo najważniejszą rzeczą jest rozliczyć projekt. Rozliczyć projekt bez korekt, które się niestety zdarzają, ale żeby w 100% otrzymane dofinansowanie nie było dofinansowaniem, które w jakiejś części trzeba zwrócić, a to się wiąże z tym, że ten zespół musi być zespołem ekspertkim i w przypadku Nowogardo od wielu lat tak się dzieje, że ten zespół ekspertów pozyskuje środki w imieniu burmistrza Roberta Czapy, jak i też umiejętnie burmistrz przy wykorzystaniu tego zespołu rozlicza każde zadanie. Jak Pan przytoczył tą gminę nadmorską, oczywiście takie przypadki, wypadki przy funkcjonowaniu samorządu się zdarzają, można by ich mnożyć wiele na terenie naszego kraju, natomiast ten przypadek jest najbliższy nam, bo się zdarzył w województwie zachodniopomorskim, którzy nie opodal Nowogardo i to tylko pokazuje, że trzeba być bardzo dobrze przygotowanym do powierzonej funkcji przez mieszkańców w wyborach i w tym przypadku w gminie Nowogard, powiem tutaj nieskromnie, postawiono na dobrego konia, który od wielu lat realizuje zadania z sukcesami. Zapraszamy teraz na krótki przerywnik muzyczny i po nim wrócimy do dalszej naszej rozmowy o funduszach i inwestycjach w gminie Nowogard. DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ DZIĘKI ZA OBSERWACJĘ