Պարոն Ճորճ _ Յի տառին գործածութիւնը

Բարևցես, հի դարը արևմդահայերենի մեջ երեք բարակայոգը կործազվի. Առաջին, գհնչվի հ և կրված է պարին ստիսպը, հաճախ, հարմար, հոժար, համար. Եգլորդ, գհնչվի ե և կրված է պարին մեջ տեղը, գամ միավանք պարին վերջը, պարին մեջ տեղը ինչպես գայան, այս, այդ, գուր, միավանք պարին վերջը, ինչպես պայ, հայ, վայ, թեյ. Երբ հիովը սկսող արմադեն առաջ ազանցը լա, նորեն հըգը հնչենք, այսինքն, չենք կսեր անյարմար, այլ անհարմար, չենք կսեր յուրայադուկ, այլ յուրահադուկ. Երործ, այով և ոյով վերջացող պարերուն վերջը հի գտնենք, պայց սայն չենք նչեր, կահաննա, ագրա, սադանա, բարակա, ի վերջո, հետո. Պածարություն են իհարգե Միավանք պարերը, որոնց կիչ առաջ անձատարծա, Միավանք պարին վերջը լսվող հի հնչինը եգը հնչենք, պայ, վայ, նոյ, խոյ. Պնագանավար ամենեն թժվարը պարին ըսկիսպի հին որոշելն է, վսդիկ կախնիկ մդամ, երբ եմ են օգտագարգալ է, երբ նույն պարին համարժեքը անգերենի մեջ ջեյով գկրվի, հայերենի մեջ հիով գկրենք. Արդեն հի դարին կրությունն էլ սևով մնման է ջեի դարին։ Գիսըս Հիսուս, Ջոզեվ հոսեպ, Ջոն Ովաննես, Ջակ հագոպ, Ջորդեն հորդանան, Ջայսմին հասմիկ։ Մյուս պարերը կոսպիդի հիշեք։ Հիմաց եզի գսեմ այն պարերը, որոնք ավելի հաջախ գկործածվին հայերենի մեջ և գսկսին հի դարով։ Հաղթանակ։ Պնագանապար հաղթով գազմաված մի սպոլոր պարերն ալ հաղթություն, հաղթել և այլըն գկրվին հիով։ Հաճախ։ Հաճախորդ, հաճախել։ Հայթնի։ Համար։ այսինքն բնտակլուղ, գիծադեն ետ չգեցող։ Մյուս � Հառաչ։ Հադուկ։ Հադակ։ Հառապերություն։ Հեդո։ Հիշել։ Հիսուն։ Հիշեցեք։ Հինգը հոյով գկրենք։ Հիսունը հիով։ Ույս։ Հստակ։ Հոժար։ Հոմք։ Հորինել։ Հորանչել։ Այսօրվան ամարալ այսքանը։ լավ եղեք։ Հաջողոթյուն պոլորից։