Ο Γ.Χαραλαμπίδης για τον θάνατο του προέδρου και του ΥπΕξ του Ιράν

Λοιπόν, για να συζητήσουμε, να συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας, διότι είπαμε, Σταύρος, στο ξεκίνημα ότι θα έχουμε εδώ σήμερα και πάλι τη χαρά, να έχουμε τον αγαπημένο μας τον Γιάννη, τον Χαρά Λαμπίδη. Το θέμα, βέβαια, είναι βαρύ, έτσι, είναι ένα θέμα το οποίο μονοπολεί την παγκόσμια ηλικία. Τα Σαββατοκύριακα μας κάνουν, έτσι, θέματα που έχουν μέσα η Ανατολή το τελευταίο διάστημα. Καθώς το βράδυ, ας πούμε, έρθει η Κυριακή βράδυ, ξαφνικά, και βλέπεις μια τέτοια είδηση. Τι γίνεται, πού βρισκόμαστε. Έχουμε, καταρχάς, γιατί με είμαστε αναποφασμένοι. Έχουμε επιβεβαίωση. Είναι δεδομένο. Έχουμε επιβεβαίωση από αρμόδια και υπεύθυνα πολιτικά χείλη στη Τεχεράνη, στο καθιστός του Ιράν, ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα, καμία πιθανότητα να βρεθεί ζωντανός από τη συντριβή του ελικόπτερου. Υπάρχουν και ανακοινώσεις άλλων ανθρώπων, όπως εκ προσώπων του Ιρανικού κλάδου της Ερυθράς-Ημισελήνου, όπως έχουμε εμείς τον Ερυθρό Σταυρό, αυτοί έχουν την Ερυθρά-Ημισελήνου. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση. Τα πάντα έχουν απαθρακωθεί, σύμφωνα με τις πληροφορίες, μετά τη συντριβή του ελικόπτερου. Καταρχάς, να πούμε κάποια πράγματα εισαγωγικά. Μιλάμε για το Ιράν, μιλάμε για την εξαφάνιση αρχικά και συντριβή στη συνέχεια, όπως αποδείχθηκε, ενός ελικόπτερου Μπελ-212, στο οποίο επέβαιναν, εκτός από το πλήρωμα ασφαλώς, και Ιρανοί αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος της χώρας, ο Ευραχήμ Ραϊσή, και ο Υπουργός Εξωτερικών, ο Χωσείν Αμίραντο Λαχιάν. Λοιπόν, πού βρίσκονταν. Είχαν μεταβεί στα σύνορα ανάμεσα στο Αζερβαϊτζάν και το Ιράν. Εκεί, σε μια κωμόπολη, σε μια μικρή πόλη, στα σύνορα πάνω, έγινε μια συνάντηση, ανάμεσα στον Ιλχάμα Λίγεφ, τον ηγέτη του Αζερβαϊτζάν, και τον Ευραχήμ Ραϊσή, για να συζητήσουν διάφορα θέματα μεταξύ των δύο χωρών. Να πούμε ότι υπάρχουν σοβαρά ανοιχτά θέματα μεταξύ των δύο χωρών, καθώς το Ιράν έχει μια καθόλου ολιγάρυφνη αζερική μειονότητα. Μάλιστα, μια από τις επαρχίες του Ιράν, στην οποία έγινε και η συντριβή του ελικόπτερου, ονομάζεται Ανατολικό Αζερβαϊτζάν. Μας μπέρδεψε και λιγάκι αυτό, για να πούμε. Ναι, ναι, όντως, όντως, γιατί όποιοι δεν είναι εξικαιωμένοι λίγο με τη γεωγραφία της περιοχής... Ένας αξιωματούχος, για παράδειγμα, ήταν από τη συγκεκριμένη περιοχή και δεν ξέραμε αν... Και οι δύο αξιωματούχοι, οι άλλοι δύο δηλαδή, γιατί ήταν τέσσερις αξιωματούχοι μέσα, οι δύο, είπαμε, ο Πρόεδρος και ο Υπουργός Εξωτερικών, οι άλλοι δύο ήταν ο πολιτικός και ο θρησκευτικός ηγέτης, γιατί στο Ιράν έχουμε διπλή ιεραρχία, διπλή ηγεσία. Το ανώτατο όργανο είναι η θρησκευτική ηγεσία, όπως και γι' αυτό λέμε ότι ο Πρόεδρος της χώρας που εκλέγεται δεν είναι το μεγάλο αφεντικό του ΠΑΤ, το μεγάλο αφεντικό είναι ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης, ο Αλή Χαμενεή. Λοιπόν, να το έχουμε λίγο στο μυαλό μας σαν, ας πούμε, να έχουμε μια προεδρική, ένα προεδρικό σύστημα, με Πρωθυπουργό, όπως είναι η Γαλλία, για παράδειγμα, που έχουμε τον Πρόεδρο και έχουμε Πρωθυπουργό από κάτω. Αυτή είναι περίπου η θέση, με λίγο αυξημένα αγαθήκοντα, του ΡΑΙΣΗ, λοιπόν, του Πρόεδρου της χώρας. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, και οι άλλοι δύο αξιωματούχοι, ήταν αξιωματούχοι της χώρας του Ιράν. Του Ιράν, του Ιράν. Ναι, ήταν του Ιράν και συγκεκριμένα ήταν οι δύο επικεφαλής της επαρχίας αυτής του Ανατολικού Αζερβαϊτζάν, έτσι ονομάζεται. Λοιπόν, έγινε η συνάντηση και φεύγουν από εκεί τρία ελικόπτερα. Από τα τρία ελικόπτερα, τα δύο φτάνουν στον προορισμό τους, το ένα εξαφανίζεται από τα ραντά σε συνθήκες εξαιρετικά μεγάλης ομίχλης. Εξαιρετικά... Το ίδιος ομίχλης. Φάνηκε και σε πλάνα τη λουφάνη. Φάνηκε και σε πλάνα, ακριβώς. Μέχρι που δεν την έβλεπε κανείς στα εκατό μέτρα. Ακριβώς. Και αρχίζει βεβαίως, μόλις έγινε γνωστό ότι έχει χαθεί το ελικόπτερο το συγκεκριμένο, αρχίζει μια πολύ μεγάλη διαδικασία έρευνας και διάσωσης. Δεκάδες ομάδες ψάχνουν, ουσιαστικά, σε μια πολύ μεγάλη ορεινή περιοχή, δύσβατοι, δυσπρόσιτοι. Ζήτησαν, προσφέρθηκαν βοήθειες από τη Ρωσία. Από την Τουρκία, η οποία, μάλιστα, ανακοίνωσε ότι στέλνει και κάποια εξειδικευμένα συστήματα με ελικόπτερα, με εξειδικευμένους κομμάντους στην ορεινή διάσωση κλπ. Το Ιράν έφτασε να ζητήσει τη βοήθεια και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Το σύστημα Κοπέρνικος είναι σύστημα τηλεεπισκόπησης, έτσι, με δορυφόρους. Δεν μπορεί να ζητήσει, βέβαια, τη βοήθεια των ΗΠΑ, αλλά ζήτησε τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λοιπόν, η ουσία είναι ότι, καταρχάς, υπήρξαν φήμες χθες το βράδυ, γύρω στις έντεκα, δέκα και μισή, έντεκα η ώρα, ότι είχε βρεθεί το ελικόπτερο. Αυτό διαψεύστηκε, και μάθαμε σήμερα τα ξημερώματα, ότι, εν τέλει, βρέθηκε, έφτασαν στο σημείο. Βρέθηκε, πιθανότητα, από κάποια κάμερα θερμικού τύπου μέσα στη νύχτα, διότι, βεβαίως, τα συντρίμια ακόμα ήταν πάρα πολύ ζεστά από την έκρηξη που σημειώθηκε και τη φωτιά. Και το αποτέλεσμα είναι ότι έφτασαν εκεί τα συνεργεία, λοιπόν, τις πρώτες πρωινές ώρες, και είναι σαφές ότι δεν υπάρχουν σημάδια ζωής σε οτιδήποτε αφορά τη συντριβή του αεροσκάφου. Είναι σαφές ότι έχουν σκοτωθεί και ο Πρόεδρος, Εμπραχή Μραϊσή, και ο Υπουργός Εξωτερικών, Αμπτουλαχιάν. Εννοείται ότι είναι πολύ υψηλό βαθμιακό ματούχι, εννοείται ότι είναι πολύ σοβαρό το θέμα. Εννοείται ότι αμέσως άρχισαν διάφοροι δεξιά-αριστερά να διακινούν θεωρίες ότι μπορεί να βρίσκεται από πίσω ο ένας, ο άλλος, ο παράλληλος. Όμως το Ιράν κρατάει χαμηλούς τόνους. Το Ιράν κρατάει εξαιρετικά χαμηλούς τόνους. Δεν έχει αφήσει να εννοηθεί τίποτε, οτιδήποτε, σε καμία φάση. Και ούτε και πρόκειται να ακούσουμε κάτι. Κατά την άποψή μου τελικά. Εχθές ήμουν επιφυλακτικός ως προς το με ποιον τρόπο μπορεί να αξιοποιηθεί πολιτικά αυτό. Νομίζω ότι δεν θα δούμε κάτι περισσότερο. Θα παραμείνει στο αφήγημα του ατυχήματος, του δυστυχήματος το Ιράν. Αυτό εκτιμώ. Και τώρα, βεβαίως, αναλογιέται κανείς ποιες είναι οι εναλλακτικές, οι πιθανές αιτίες. Διότι επίσης είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι θα μάθουμε ποτέ τις πραγματικές αιτίες. Οπωσδήποτε θα υπάρξει μια διαρρένιση του ατυχήματος, αλλά από το καθεστώς. Και το καθεστώς θα μας ενημερώσει για ό,τι εκείνο κρίνει, ό,τι πρέπει να μάθουμε. Το ένα είναι, όντως, να υπήρξε ένα δυστύχημα. Και από τα τρία ελικόπτερα να έπεσε το συγκεκριμένο. Και αυτό μας προκαλεί. Να το πω αλλιώς, από τις χιλιάδες τήσεις ελικόπτερων που κινούνται καθημερινά, να πέσει αυτό, μέσα στο οποίο βρίσκεται ο πρόεδρος και ο υπόσχελης. Γιατί κοιτάλαμε στην ομιγλή. Θέλω να πω ότι κάποιος μπορεί να σκεφτεί και να πει, ότι από τα τρία τώρα το πρόεδρο έπεσε. Να πούμε, βέβαια, ότι δεν είναι και το πιο σύγχρονο ελικόπτερο. Δεν είναι, βέβαια, απαξιωμένο, αλλά δεν είναι το πιο σύγχρονο. Και το Ιράν βρίσκεται σε καθεστώς εμπορικού εμπάργου. Το συγκεκριμένο ελικόπτερο είναι αμερικανικό. Αμερικανικής κατασκευής. Ιταλο-αμερικανικής. Αυτό σημαίνει ότι από την επίσημη εταιρεία δεν μπορεί να αγοράσει το Ιράν ανταλλακτικά. Μπορεί να έχει πρόβλημα συντήρησης και τέτοια πρόβλημα. Δεν πιστεύω ότι είχε πρόβλημα συντήρηση. Δηλαδή ότι θα αφήνανε να πετάει φυσικά ο πρόεδρος με ένα ελικόπτερο το οποίο πέφτει ή δεν πέφτει. Αλλά, όπως και να έχει, το Ιράν αναζητεί υλικά, ανταλλακτικά, οτιδήποτε για αυτά τα αεροσκάφη, τα ελικόπτερα κλπ. Στη δευτερογενή αγορά. Δηλαδή, να το πω αλλιώς, ακόμα και στο eBay, αν βρει κάποιος, αν βρούνε, ανταλλακτικά τα αγοράζουν. Τα τελευταία χρόνια αγοράζουν κυρίως από το Αφγανιστάν, που έχουν μείνει μεγάλα από θέματα από τους Αμερικανούς. Αλλά, οπωσδήποτε, δεν υπάρχει μια φυσιολογική ροή συντήρησης, υλικών συντήρησης, ας πούμε αυτό. Ένα δεδομένο. Το δεύτερο δεδομένο είναι ότι το Ιράν έχει μπει σε μια διαδικασία διάδοχης του ανώτατου φυσιευτικού ηγέτη. Του μεγάλου ηγέτη της χώρας, δηλαδή. Του Αλίχα Μενέη, ο οποίος έκλεισε τα 85 του χρόνια. Και οι δύο επικρατέστεροι, σύμφωνα με τους πιο ενημερωμένους αναλυτές, οι δύο επικρατέστεροι διάδοχοι ήταν ο Μακαρίτης Πια, και ο γιος του Αλίχα Μενέη, ο Μοστάφα Μενέη, ο οποίος είναι και διευθυντής του γραφείου του πατέρα του. Και ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει επιδοθεί, μάλιστα, και σε ένα πογκρόν σκληρών διωγμών εναντίον οποιουδήποτε στην κρατική ιεραρχία δεν είναι απολύτως πιστός στους πυροπυρηνικούς του καθεστώτους. Οπωσδήποτε αυτό δημιουργεί κάποιες υπόνοιες. Υπήρχε απόσταση ανάμεσα στον ΡΑΙΣΗ και τον θρησκευτικό ηγέτη της χώρας? Όχι, δεν υπήρχε απόσταση. Δεν μπορεί να πει κάποιος ότι υπήρχε απόσταση. Αλλά ο άλλος διεκδικητής ή ο γιος του. Αλλά λέμε ότι έχουμε έναν υπερήλικα ηγέτη, ο οποίος, όπως είναι φυσιολογικό, βρίσκεται σε μια τροχιά εξόδου από το αξίωμα και αντικατάστασης, και έχουμε δύο υποψηφίους, τον πρόεδρο και τον γιο και διευθυντή του γραφείου του. Πάντως και ο πρόεδρος, ασυγχωρεμένος πλέον, το Ιράν, είχε... Ασυγχωρεθεί. Ασυγχωρεθεί, ναι, λέμε, δεν ξέρουμε τώρα. Είχε και αυτός προβλήματα μέσα. Δεν ήταν τόσο... Πολλά προβλήματα, το Ιράν. Ήταν κάτι που δεν τον ήθελαν και τόσο... Οπωσδήποτε. Πριν από λίγο, πέρσι, το 2023, επανεξελέγει με το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής σε εκλογές του Ιράν ποτέ. Έτσι. Γενικά, οι εκτιμήσεις λένε ότι περίπου ένα 10% των πολιτών υποστηρίζουν έμπρακτα και ένθερμα το καθεστώς. Ναι. Δεν σημαίνει ότι το υπόλοιπο 90% είναι αντικαθεστοτικοί, σε καμία περίπτωση. Οι περισσότεροι προφανώς είναι αδιάφοροι ή αμέτωχοι ή δεν θέλουν. Αλλά δεν είναι όμως και άνθρωποι του καθεστώτου. Ένθερμοι υποστηρίξτες. Έτσι. Η οικογένεια Χαμενεή είναι μια οικογένεια ιερατική. Είναι μια οικογένεια που κατάγεται καταρχάς από τον Αζερβαϊτζάν, εκεί από την περιοχή της συγκεκριμένη, η ναζερικής καταγωγής, ο παππούς Χαμενεή δηλαδή. Είναι μια οικογένεια ιμάμηδων, κληρικών, υψηλόπαθμων κληρικών. Και σύμφωνα με την θησητική παράδοση, είναι μια οικογένεια που ανάγει την καταγωγή της στους 12 σεήχες οι οποίοι είναι οι διάδοχοι του Μωάμεθ. Θέλω να πω ότι είναι μια οικογένεια που θεωρεί ότι έχει, πώς να το πω, στο DNA της την εξουσία, κάπως έτσι να πω. Δηλαδή ότι έχει δικαιωματικά μερίδιο εξουσίας στον συγκεκριμένο κόσμο. Λοιπόν, πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν λειτουργούν όλοι, όλα τα κράτη, όλοι οι πολιτισμοί, όλες οι κουλτούρες, όλα τα δίκτυα και πλέγματα εξουσίας με τον τρόπο που έχουμε συνηθίσει εμείς εδώ στη Δύση, σε Ευρώπη. Είναι σαφές αυτό. Λοιπόν, από εκεί και πέρα προφανώς, κατά την άποψή μου, δεν θα μάθουμε ποτέ ποια ήταν η πραγματική αιτία που έπεσε το συγκεκριμένο ελικόπτο. Να σου πω τώρα και αυτό, μου έκανε φοβερή εντύπωση. Το διάβαζα χθες και το διάβαζα και όλας στο σημείο εκεί που αναφέρουν ότι οι χώρες που έσπεσαν να προσφέρουν βοήθεια στο Ιράν, και αναφέρον, να ξέρω εγώ, και η Τουρκία και η γειτονική και το Ιράκ, αν δεν κάνω λάθος και τα λοιπά, και η Ρωσία, η οποία λέει, μεταξύ άλλων, να συνδράμει μετά στις έρευνες για να διοψηφθούν τα αίτια του επιχείμου. Θέλω να πω ότι το Ιράν μπορεί να κρατά χαμηλούς τόνους. Αυτό πέρασε, ήταν μία ανάγνωση, μία θέα. Αλλά θέλω να δείξουν μεγάλο ενδιαφέρον πολύ για το τι συνέβη και πώς μπορούν να το εξοπλίσουν. Έχουμε φτάσει και στα όρια του χρόνου μας. Θα πω μόνο αυτό σαν επίλογο. Όλοι οι εκτός εισαγωγικών φίλοι και σύμμαχοι του Ιράν, οι χώρες με τις οποίες συζητάει το Ιράν και συνεργάζεται όπως είναι η Ρωσία, όπως είναι η Τουρκία, θα βρουν ευκαιρίες σε αυτή την περίοδο αναμπουμπούλας. Θα βρουν ευκαιρίες διότι έχουν διάφορες περιοχές, Κεντρική Ασία, Συρία κτλ, όπου τα συμφέροντά τους συγκρούονται. Και εκεί όλες οι κρίσεις αυτές οι πολιτικές γεννούν ευκαιρίες για εκμετάλλευση από τους γείτονες και άσπροντους φίλους. Και αξίζει να ρίξουμε μια ματιά, όσοι ενδιαφέρονται περισσότερο, στην πρώτη ανακοίνωση που βγήκε από το γραφείο του ανώτατου ηγέτη, του Χαμενεή, η οποία έλεγε ότι μην ανησυχεί ο κόσμος, δεν θα υπάρξει κενό στην... Όχι, πάνε καλά. Ναι, ενώ απλά ακόμα ξέραμε ότι έχει φτιαχθεί και το ψάχνει με το ραντάρ το ελικόπτερο, αυτός έσφερσε να πει ότι μην ανησυχείτε, δεν θα υπάρξει κενό στην διακυβέρνηση της χώρας. Τώρα μάλλον έχουν κάτι έτοιμο, κάποιον έτοιμο. Εντάξει, αυτό είναι εύκολο πράγμα. Νομίζω ότι πολλές συζητήσεις έχουμε να κάνουμε σε επόμενες μέρες γι' αυτό το θέμα και να δούμε βεβαίως και στη διάρκεια της ημέρας τι άλλο θα ακούσουμε, τι άλλο θα προκύψει. Πολύ ευχαριστούμε και σήμερα που ήσουνε μαζί μας. Σας ευχαριστούμε πάντα έτσι γιατί ήμασταν Αγγλείς πάρα πολύ ωραίες.